Park Miliona Róż

Park Miliona Róż i Zabytków Kresowych w Kazimierzu Dolnym to urokliwy i malowniczy zakątek w pobliżu Kamieniołomów. To wyjątkowe miejsce powstałe z pasji do historii i potrzeby upowszechniania wiedzy o Kresach Rzeczpospolitej dla obecnych i przyszłych pokoleń. To atrakcja turystyczna w Kazimierzu Dolnym poświęcona historii, tradycji i dziedzictwu Kresów Rzeczypospolitej. W naturalnym otoczeniu unikalnych kolekcji róż prezentowane są miniatury zamków, pałaców oraz obiektów sakralnych związanych z najważniejszymi osobamii miejscami dla naszej historii.

Kresy to ziemie należące do dawnej Rzeczpospolitej, które nie znalazły się w obecnych granicach Polski, a współcześnie stanowią terytorium Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Ukrainy, Słowacji, a nawet Rosji.

Przez kilka wieków Kresy tworzyły nasze dzieje i pomimo zmienności granic zajmowały wielkie obszary Rzeczpospolitej. Na południu sięgały Morza Czarnego, na północy Morza Bałtyckiego i wychodziły poza Rygę, Połock, Wilno i Kowno, zaś na wschodzie wybiegały poza Smoleńsk i Kijów. Były więc wielokrotnie większe od dzisiejszej Polski.

Kresy stanowiły o sile i potędze Rzeczpospolitej, która po rozejmie w Dywiliniew 1619 roku miała powierzchnię prawie 1 mln km², stając się największym państwem w ówczesnej Europie. Rzeczpospolita w XVII wieku posiadała również kolonie zamorskie, Tobago na Wyspach Karaibskich oraz Gambiaw Afryce.

Na przestrzeni stuleci zmieniały się granice Rzeczpospolitej. W następstwie rozbiorów, wojen i nowego podziału Europy po II wojnie światowej ziemiete zostały utracone w wymiarze geograficznym, natomiast pozostały w pamięci i świadomości wielu Polaków.
Z Kresami wiąże się nieodłącznie legenda husarii, najskuteczniejszej jazdy w dziejach Polski i jednej z najlepszych w dziejach świata.Jej widok wciąż fascynuje swym pięknem i unikalnością.
Charakterystycznym elementem wyglądu były skrzydła. Husaria przez 125 lat nie przegrała żadnej bitwy, siejąc strach i panikę w szeregach wroga. Przełamywała wielokrotnie liczniejsze siły przeciwnika. Odegrała kluczową rolę w wielkich zwycięstwach pod Orszą, Kircholmem, Kłuszynem, Smoleńskiem czy Chocimiem. Kresy faktycznie stanowiły przedmurze chrześcijańskiej Europy. Na Rzeczpospolitej spoczywał ciężar obrony Europy przed Turkami, Tatarami i Moskwą.

Kresy to różnorodność kulturowa, etniczna i wyznaniowa. Ziemie te zamieszkiwali przedstawiciele wielu narodów. Byli to: Polacy, Litwini, Łotysze, Estończycy, Rusini, Żydzi, Białorusini, Węgrzy, Tatarzy, Ormianie, Karaimi i inni.
Na Kresach mieszkali wyznawcy różnych religii: rzymscy katolicy, grekokatolicy, prawosławni, judaiści, katolicy obrządku ormiańskiego, karaimi, muzułmanie, buddyści czy protestanci.
Kresy to również bogactwo naszej polskiej tradycji kulinarnej wynikającej z ogromnej różnorodności, której zawdzięczamy żury, chłodniki, pierogi, cepeliny, kołduny, bliny, krupniki czy barszcze.

Mimo nieubłaganego upływu czasu i przeminięcia wielu pokoleń oraz nieodwracalnych zmian politycznych i społecznych Kresy nadal stanowią ważny element świadomości narodowej Polaków. Poznając historię naszego kraju, uświadamiamy sobie, że wiele ważnych dla nas wydarzeń wiąże się z Kresami Rzeczpospolitej. Polityka Jagiellonów,a później władców elekcyjnych była zorientowana na wschód. Tutaj bowiem koncentrowały się interesy elit politycznych Rzeczpospolitej.
Kresy lub ich obrzeża to miejsca wspaniałych zwycięstw oręża polskiego.
W 1605 roku pod Kircholmem, niedaleko Rygi, armia pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza rozbiła w puch wielokrotnie liczniejsze wojsko szwedzkie. Po bitwie sława polskiego oręża rozeszła się szerokim echem po Europie. Bitwa pod Kłuszynem w 1610 roku,za sprawą wspaniałego zwycięstwa wojsk polskich pod wodzą hetmana Stanisława Żółkiewskiego, przeszła do historii jako jedno z największychi najważniejszych zwycięstw. Jej efektem było zajęcie przez Polaków Moskwy.

Zwycięstwa pod Chocimiem przyniosły sławę polskim dowódcomi rycerstwu. W 1621 roku siły polsko-litewskie pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza oraz wojska kozackie dowodzone przez hetmana Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego zatrzymały pochód wielkiej wyprawy tureckiej sułtana Osmana II, mającej na celu podbicie całej Europy. W drugiej bitwie chocimskiej, która odbyła się w 1673 roku, polskie wojsko dowodzone przez hetmana Jana Sobieskiego rozbiło armię turecką dowodzoną przez Husseina Paszę.

Z Kresów pochodzi również zdecydowana większość wybitnych polskich wodzów wojskowych i wielkich bohaterów narodowych.
Są to: Stanisław Żółkiewski, Stanisław Koniecpolski, Jan Sobieski, Mikołaj Sieniawski, Stanisław Rewera Potocki, Jan Karol Chodkiewicz, Tadeusz Kościuszko, Józef Piłsudski.
Na ziemiach tych rodziła się wielka polska kultura, która przyciągała inne narody, a jednocześnie pozwalała im zachować własną tożsamość: litewską, ruską, żydowską, ormiańską, karaimską czy tatarską.
Przynależność do narodu polskiego opierała się na wolności i tolerancji. Ziemie te wydały wybitnych pisarzy i poetów. Tutaj wyrósł Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki. Kresy inspirowały twórczość Henryka Sienkiewicza, Elizy Orzeszkowej i Czesława Miłosza. Krajobrazy kresowe uwieczniali Jan Matejko, Juliusz i Wojciech Kossakowie, Józef Chełmoński.
Z Kresów pochodzą również wybitni polscy pianiści i kompozytorzy: Ignacy Jan Paderewski, Stanisław Moniuszko, Karol Szymanowski, Wojciech Kilar, a także współtwórcy Konstytucji 3 Maja: Julian Ursyn Niemcewicz i Hugo Kołłątaj.

Bez poznania historii Kresów nie można zrozumieć Polski, bo przecież przez wieki były one jej częścią, stanowiły o jej sile i znaczeniu w Europie. Odwoływanie się do tego wielkiego dorobku Rzeczpospolitej staje się szczególnie ważne w obecnych czasach.

Kresy to również zabytkowe miasta – słynące z niezwykłej architektury – Wilno, Grodno, Żółkiew, Kamieniec Podolski czy Lwów.
Trwałym polskim śladem w krajobrazach kresowych są zabytki architektury. Wiele zamków, pałaców czy budowli sakralnych to prawdziwe perły polskiej i światowej architektury, z niektórymi z nich można zapoznać sięw Parku Miliona Róż i Zabytków Kresowych w Kazimierzu Dolnym.